Genel beden sıhhati için çok değerli olan nizamlı ve kaliteli uyku kalp sağlına da âlâ geliyor. Uyku sistemindeki olumsuz değişiklikler ise pek çok sıhhat problemine davetiye çıkarıyor. Uyku bozukluklarının yol açtığı meselelerin başında ise hipertansiyon geliyor. Yüksek tansiyon, kalp krizi ve kalp yetmezliği üzere kardiyolojik sıkıntılara yer hazırlayabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Kardiyoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Cegerğun Polat, uyku ve hipertansiyon alakası hakkında bilgi verdi.
Hipertansiyon, kanın damar duvarına uyguladığı basıncın yüksek olması durumudur. İlerleyen yaş kümesinin üçte birinin muzdarip olduğu bir hastalıktır. Yüksek tansiyon hayli yaygın bir sorun olmakla birlikte, birçok hastalığın da ortaya çıkış sebebi sayılmaktadır. Hipertansiyon iki halde ortaya çıkar. Şayet saptanabilen ikincil bir nedene bağlı değilse, buna ‘esansiyel’ (primer), bir nedene bağlıysa buna ‘ikincil hipertansiyon’ denir. İkincil hipertansiyon; böbrek hastalıkları, böbrek üstü bezi tümörleri, kan damarlarında doğuştan gelen bozukluklar, tiroid hastalıkları ile doğum denetim hapları, kimi soğuk algınlığı ilaçları, reçetesiz satılan kimi ağrı kesiciler ve birtakım reçeteli ilaçlar nedeniyle olabilir.
Uyku- Obezite- Kalp hastalıkları münasebeti önemsenmeli
Esansiyel hipertansiyonun da ortaya çıkmasını kolaylaştıran birtakım etkenler bulunmaktadır. Bunlar yaş, cinsiyet, yüksek ölçüde tuz tüketimi, obezite, yüksek kalorili beslenme, düşük aktivite seviyesi, yorgunluk, kişilik özellikleri, gerilim, uyku bozuklukları üzere etmenlerdir. Burada uyku kısmını farklı tutmak gerekebilir. Bazen boyun yapısının kısa olması, damak ya da gırtlak yapısı, burunda olan tıkanıklık bireylerin uyku kalitesini bozabilir. Bu yapısal meseleler derin uykuya dalmayı engellediği üzere bedenin dinlenmesini de önler. Olağanda bir erişkinde ortalama uyku müddeti 7-8 ortasındadır. Bunun sağlanması için kişinin belli bir saatte uyuyup, muhakkak bir saatte uyanması gerekir. Uyku problemleri obezitenin değerli bir sebebidir. Bu da beden ritmini bozar. Dinlenmemiş bir beden bu nedenle hipertansiyon için büyük bir risk faktörü olur.
Uyku apnesi kalbe ziyan veriyor
Uyku apnesi sorunu olanlar şahıslarda daha çok hipertansiyon, diyabet ve obezite görülmektedir. Araştırmalar; uyku apnesi şiddetinin fazla olduğu şahıslarda hipertansiyon gelişme riskinin 2 kat arttığı, ayrıyeten uyku kalitesi düşük olanların, dirençli hipertansiyona yakalanma riskinin âlâ uyuyanlardan daha fazla olduğu göstermiştir. Bu durum da kalbin yorulup ziyan görmesine neden olmaktadır. Bu hasta kümesinde kalp damar tıkanıklığı, kalp krizi, hipertansiyon ve inme riski yüksek olmaktadır.
Gün içindeki şekerleme müddeti 15 dakikayı geçiyorsa dikkat!
Uyku apnesi hastaları, gece uyku sorunu yaşadıkları ve tam olarak dinlenemedikleri için uyku gereksinimlerini gün içinde gidermeye meyillidir. Belli aralıklarla gereksinim duyulan ‘şekerleme’nin olağan mühleti 10-15 dakikadır. Şayet bundan daha uzun bir mühlet uyku gereksinimi ortaya çıkıyorsa ve kişi bir anda uykuya dalıyorsa, altta yatan nedenin araştırılması ve hastanın tedavisinin bu istikamette yapılması uygun olur. Bu tip hastaların evvel uyku testinden sonra da kesinlikle kardiyolojik muayeneden geçmeleri gerekir. Zira sağlıklı bir uyku nizamı olmayan şahısların hipertansiyon ve kalp ritim bozukluğu riski olabilir. Tıpkı vakitte şahısta kalp krizi ile kalp yetmezliği de gelişebilir. Yapılan tetkiklerde uyku apnesi saptanan şahıslarda müspet havayolu basıncı ile apnenin tedavi edilmesi, tansiyon kıymetlerinin denetim altına alınmasında olumlu tesir sağlamaktadır.
Hipertansiyon için uykuya dikkat edilmeli
Özellikle gece vardiyasında çalışan bireyler, sistemsiz uyku nedeniyle hipertansiyon açısından riskli gruptadır. Zira gece çalışma sistemi, bedenin biyolojik ritminin bozulmasına yol açmakta ve tansiyon istikrarında tesirli olabilecek hormonların bedene salınım istikrarı de olumsuz etkilenmektedir. Gün ışığı, biyolojik ritmin kıymetli bir yönlendiricisidir. Kuzey ülkelerinde yaşayanların uyku tertiplerini oturtabilmek için konutlarında siyah perde kullanmalarının nedeni de budur. Gün ışığı ‘uyanıklık’ demektir. Gece sağlıklı uyuyamamak, metabolizmayı da olumsuz tesirler. Bu nedenle çocukların beş yaşından sonra öğlen uykularının kaldırılması, gece uykularının etkilenmemesi ve derin uyku ile büyüme hormonunun salgılanabilmesi bakımından kıymetlidir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
