Büyükşehir hudutları içindeki 16 binden fazla köyün statüsü 2012 yılında mahalleye dönüştürüldü. 30 Mart 2014 lokal seçimlerinden sonra yürürlüğe giren düzenlemeyle, köy hukukî kişiliğinin ortak malları ile meralarının mülkiyeti bağlandıkları belediyeye geçti. Kırsal mahallelerde yaşayanlara da birçok avantajlar verildi.
Avukat Abide Gülel, kırsal mahallelerde yaşamanın avantajları hakkında şu bilgileri verdi:
BİNA, ARSA VE TOPRAKLAR EMLAK VERGİSİNDEN MUAF
“Kanun’un 10. unsuru ile getirilen düzenlemede, gelir vergisinden muaf esnaf ile kolay yöntemde gelir vergisine tabi mükellefler tarafından şahsen işyeri olarak kullanılan bina, arsa ve yerlerle mesken maksatlı kullanılan binalar ve zirai üretimde kullanılan bina, arsa ve yerlerin emlak vergisinden muaf olacağı düzenlenmiştir. Bu yerlerde, ticari, sınai ve turistik faaliyetlerde kullanılan bina, arsa ve topraklar için emlak vergisi yüzde 50 indirimli olarak uygulanacaktır.
HARÇLAR YÜZDE 50 İNDİRİMLİ
Kanun mucibince kırsal mahallelerde bina, inşaat harcı ve imarla ilgili harçların ödenmesinde muafiyet uygulanacak olup öteki vergi, harç ve harcamalara iştirak hissesi yüzde 50 indirimli uygulanacaktır.
UCUZ SU
Ayrıca, içme ve kullanma suları için alınacak fiyatlar en düşük tarife temel alınmak suretiyle, en düşük fiyatın konutlarda yüzde 25’ini, işyerlerinde yüzde 50’sini geçmeyecek formda belirlenecektir.
Son olarak belirtmek gerekir ki bilanço temeline nazaran defter tutan mükelleflerin, 7254 Sayılı Kanun’unda düzenlenen muafiyet ve indirimlerden faydalanamayacağı belirtilmiştir.
NASIL KIRSAL MAHALLE OLUNUR?
16 Ekim 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Kamu Malî İdaresi ve Denetim Kanunu İle Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 7254 Sayılı Kanun(“Kanun”)” ile aşikâr kuralları sağlamak ve müracaat yapmak şartı ile köy ve beldelere “kırsal mahalle” olma hakkı getirilmiştir.
Düzenlemeye nazaran mahallenin kırsal mahalle statüsünü kazanabilmesi için öncelikle bağlı bulunduğu ilçe belediyesine müracaat yapması gerekmektedir. İlçe belediye meclisinin kararı ve teklifi üzerine büyükşehir belediye meclisinin en geç 90 gün içinde alacağı karar ile kırsal yerleşim özelliği taşıdığı tespit edilen mahalleler, “kırsal mahalle” kabul edilecektir. Müracaatta mahallenin büyükşehir belediyesi sonları içinde bulunup bulunmadığı, kent merkezine uzaklığı, mevcut yapılaşma durumu ve gibisi konular dikkate alınmaktadır.
“Kırsal Mahalle” statüsüne ait tespitin, mahalle seviyesinde yapılması temeldir. Lakin; tamamı kırsal mahalle olarak tespit edilmeyen öteki mahallelerin de on bin metrekareden az olmamak kaydıyla “Kırsal Yerleşik Alan” olarak tespiti mümkündür. “Kırsal Mahalle” yahut “Kırsal Yerleşik Alan” vasfı yeniden üstte açıklanan metotla kaldırılabilir. Büyükşehir belediye meclisi, ilçe belediyesinden gelen kırsal mahalleye dönüşüme ait teklifi motamot yahut değiştirerek kabul edebilir ya da reddedebilir.
KÖYLERİN VARLIKLARININ AKIBETİ BELİRSİZ
2012 yılında mahalleye dönüştürülen köy ve beldelerin varlıklarının tümüyle bağlandıkları belediyelere devredilmesinin yarattığı sakıncalar “kırsal mahalle” düzenlemesi ile giderilmeye çalışılmaktadır. Ne var ki 7254 Sayılı Kanun ile getirilen değişikliklerin uygulaması konusunda belirsizlikler bulunmaktadır. Örneğin köy hukukî kişiliğine aitken büyükşehir belediyesine geçen ve büyükşehir belediyesince satılan mallar hakkında Kanun’da bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle Kanun’un uygulama asıllarının yönetim tarafından çıkarılacak bir yönetmelik yahut genelge ile somutlaştırılması beklenmektedir.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
