Dış ticaret bilgileri ile iş kayıtları sisteminde yer alan teşebbüslerin ana faaliyet tipi ve çalışan sayısı bilgileri eşleştirilerek, dış ticaret yapan teşebbüslerin özellikleri elde edilmektedir. Dış ticaret istatistikleri ve iş kayıtları sistemi kullanılarak elde edilen datalara nazaran, 2021 yılında 101 bin 319 teşebbüs ihracat, 102 bin 931 teşebbüs ithalat yaptı. Yapılan eşleştirmede, ihracat ve ithalat yapan teşebbüslerin yaklaşık 100,0’ının bilgilerine ulaşılmıştır. Bu teşebbüsler toplam ihracatın ve ithalatın yaklaşık 100,0’ını gerçekleştirmiştir.
Toplam ihracatın 19,7’sini yapan 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli teşebbüsler, toplam ihracat yapan teşebbüslerin 62,6’sını oluşturdu. İhracatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli teşebbüslerin hissesi 19,2, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli teşebbüslerin hissesi 19,4, 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli teşebbüslerin hissesi ise 41,6 oldu.
Teşebbüslerin ihracattaki hissesi, 2021 Teşebbüslerin ithalattaki hissesi, 2021
Toplam ithalatın 10,6’sını 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli teşebbüsler yaptı. İthalatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli teşebbüslerin hissesi 11,0, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli teşebbüslerin hissesi 16,9 oldu. 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli teşebbüslerin ithalattaki hissesi 61,4 olurken; bu teşebbüsler toplam ithalat yapan teşebbüslerin 3,1’ini oluşturdu.
İhracatın yarısından fazlasını sanayi bölümündeki teşebbüsler gerçekleştirdi
Girişimin ana faaliyetine nazaran ihracatın 55,5’ini, ithalatın ise 54,8’ini sanayi bölümünde faaliyet gösteren teşebbüsler yaptı. Ana faaliyeti ticaret olan teşebbüslerin ihracattaki hissesi 40,9, ithalattaki hissesi ise 32,0 seviyesinde gerçekleşti.
Sanayi dalının ihracatında 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli teşebbüsler 67,2 hisse ile öne çıktı. Ticaret bölümünün ihracatında ise 92,0 hisse ile 1-249 kişi çalışanı olan küçük ve orta ölçekli teşebbüslerin hâkimiyeti devam etti.
Sanayi kesimi ithalatında büyük ölçekli teşebbüsler 79,4 hisse ile öne çıktı. Ticaret bölümünde, büyük ölçekli teşebbüslerin hissesi 24,9’dan 30,1’e yükselirken, başka kesiminde büyük ölçekli teşebbüsler 63,0 hisse ile önde olmaya devam etti.
Sanayi dalındaki teşebbüsler ihracatının 47,1’ini Avrupa Birliği (AB 27) ülkelerine yaptı
Ana faaliyeti sanayi olan teşebbüsler, ihracatlarının 47,1’ini AB 27 ülkelerine, 13,2’sini AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerine ve 12,4’ünü Yakın ve Orta Doğu ülkelerine gerçekleştirdi. AB 27 ülkelerine yapılan ihracatın 63,3’ünü sanayi, 34,7’sini ticaret, 2,0’ını ise öteki kesimindeki teşebbüsler yaptı.
Ana faaliyeti sanayi olan teşebbüsler, ithalatlarının 33,4’ünü AB 27 ülkelerinden, 24,0’ını Öteki Asya ülkelerinden, 16,4’ünü ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçekleştirdi. Ana faaliyeti ticaret olan teşebbüslerin en çok ithalat yaptığı ülke kümeleri sırasıyla 34,3 hisse ile AB 27 ülkeleri, 31,4 ile Öbür Asya ve 13,8 ile AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri oldu.
İmalat sanayi eserleri ihracatının 56,8’ini sanayi bölümündeki teşebbüsler yaptı
İmalat sanayi eserleri ihracatının 56,8’ini ana faaliyeti sanayi olan teşebbüsler, 39,9’unu ise ana faaliyeti ticaret olan teşebbüsler gerçekleştirdi. Ana faaliyeti sanayi olan teşebbüslerin yaptığı ihracatın ise 96,2’sini imalat sanayi eserleri, 1,7’sini tarım, ormancılık ve balıkçılık eserleri oluşturdu.
İmalat sanayi eserleri ithalatının 52,2’si sanayi, 38,8’i ticaret ve 9,0’ı başka kesimlerdeki teşebbüsler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti sanayi olan teşebbüslerin ithalatının 72,2’sini imalat sanayi eserleri, 4,3’ünü madencilik eserleri, 4,2’sini ise tarım, ormancılık ve balıkçılık eserleri oluşturdu.
İhracatın 60,7’si birinci 500 teşebbüs tarafından gerçekleştirildi
İhracatın 60,7’sini, ithalatın ise 76,0’ını birinci 500 teşebbüs yaptı. En çok ihracat yapan birinci 5 teşebbüs toplam ihracatın 12,5’ini, en çok ithalat yapan birinci 5 teşebbüs ise ithalatın 20,7’sini gerçekleştirdi.
Sanayi kesiminde en fazla ihracat yapan birinci 5 teşebbüsün sanayi dalındaki hissesi 13,5, ticaret bölümünde en fazla ihracat yapan birinci 5 teşebbüsün ticaret dalındaki hissesi ise 11,2 oldu. Sanayi dalında en fazla ithalat yapan birinci 5 teşebbüsünün hissesi 17,9, ticaret bölümünde ise 10,5 oldu.
Dış ticarette ağırlaşma, 2021
Girişimlerin 57,7’si tek ülkeden ithalat yaptı
Girişimlerin 43,5’i tek ülkeye ihracat yaparken, 16,6’sı iki ülkeye ihracat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeye ihracat yapan teşebbüslerin oranı 4,8 iken, bu teşebbüslerin ihracattaki hissesi 58,9 oldu.
Girişimlerin 57,7’si, tek ülkeden ithalat yaparken, 14,3’ü iki ülkeden ithalat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeden ithalat yapan teşebbüslerin oranı 2,1 iken, bu teşebbüslerin ithalattaki hissesi 54,6 oldu.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
